ชีวประวัติท่านพระอาจารย์มั่น ภูริทตฺตเถร ๕
เรียบเรียงโดย
พระอริยคุณาธาร (เส็ง ปุสฺโส)
ปฏิปทา
เมื่อแรกอุปสมบท ท่านพำนักอยู่วัดเลียบ เมืองอุบล เป็นปกติ ออกไปอาศัยอยู่วัดบูรพา เมืองอุบล บ้างเป็นบางคราว ในระหว่างนั้น ได้ศึกษาข้อปฏิบัติเบื้องต้นอันเป็นส่วนแห่งพระวินัย คือ อาจาระ ความประพฤติมารยาท อาจริยวัตร และ อุปัชฌายวัตร ปฏิบัติได้เรียบร้อยดี จนเป็นที่ไว้วางใจของพระอุปัชฌายาจารย์ และศึกษาข้อปฏิบัติอบรมจิตใจ คือ เดินจงกรม นั่งสมาธิ กับสมาทานธุดงควัตรต่าง ๆ
ในสมัยต่อมา ได้แสวงหาวิเวกบำเพ็ญสมณธรรมในที่ต่าง ๆ ตามราวป่า ป่าช้า ป่าชัฏที่แจ้ง หุบเขา ซอกห้วย ธารเขา เงื้อมเขา ท้องถ้ำ เรือนว่าง ทางฝั่งซ้ายแม่น้ำโขงบ้างทางฝั่งขวาแม่น้ำโขงบ้าง แล้วลงไปศึกษากับนักปราชญ์ทางกรุงเทพฯ จำพรรษาอยู่ที่วัดปทุมวัน หมั่นไปสดับธรรมเทศนากับเจ้าพระคุณพระอุบาลีฯ (สิริจนฺทเถร จันทร์) ๓ พรรษา แล้วออกแสวงหาวิเวกในถิ่นภาคกลาง คือ ถ้ำสาริกา เขาใหญ่ นครนายก ถ้ำไผ่ขวาง เขาพระงาม และถ้ำสิงห์โต ลพบุรี จนได้รับความรู้แจ่มแจ้งในพระธรรมวินัย สิ้นความสงสัยในสัตถุศาสนา จึงกลับมาภาคอีสานทำการอบรมสั่งสอนสมถวิปัสสนาแก่สหธรรมมิก และอุบาสก อุบาสิกาต่อไป มีผู้เลื่อมใสพอใจปฏิบัติตามมากขึ้นโดยลำดับ มีศิษยานุศิษย์แพร่หลายกระจายทั่วภาคอีสาน
 |
|
| วัดสระปทุม หรือวัดปทุมวนาราม | กุฏิวัดสระปทุม
ที่ท่านพระอาจารย์มั่นอยู่จำพรรษา เมื่อ พ.ศ. ๒๔๗๑ |
|
|
|
| เขาพระงาม วัดสิริจันทรนิมิตรวรวิหาร
จ.ลพบุรี สถานที่ที่พระอาจารย์มั่นฯ จาริกแสวงหาวิเวก ปฏิบัติธรรม |
|
|
|
|
|
ถ้ำสาริกา เขาใหญ่ จ.นครนายก เป็นถ้ำที่ท่านพระอาจารย์มั่นฯ ได้จาริกมาปฏิบัติธุดงคกัมมัฏฐาน ภายในถ้ำสาริกา ซึ่งหลวงตามหาบัว ญาณสมฺปนฺโน ได้แวะเยี่ยมสถานที่ปฏิบัติธรรม ที่ท่านพระอาจารย์มั่นได้เคยมาพักปรารภความเพียร
|
|
|
|
|
|
กุฏิพระอาจารย์มั่น มาพักจำพรรษาที่เสนาสนะป่า |
กุฏิพระอาจารย์มั่น มาพักจำพรรษาที่เสนาสนะป่าบ้านโคก |
|
|
|
|
วัดเจดีย์หลวง จ.เชียงใหม่ เป็นวัดที่พระอาจารย์มั่นเคยอยู่จำพรรษา และได้รับแต่งตั้งให้เป็น "พระครูวินัยธร" |
วัดป่าโนนนิเวศน์ อ.เมือง จ.อุดรธานี เป็นวัดที่พระอาจารย์มั่นมาจำพรรษาหลังจากกลับจากเชียงใหม่ โดยท่านเจ้าคุณพระธรรมเจดีย์ (จูม พนฺธุโล) เป็นผู้ประสานงานกับหลวงปู่เทสก์ เทสรํสี กราบอาราธนานิมนต์ท่านกลับภาคอีสานจนเป็นผลสำเร็จ ครั้งนี้เป็นการเปิดเผยตัวของท่านอีกครั้งหนึ่ง หลังจากท่านได้ปลีกตัวอยู่ในป่า ถ้ำ ภูเขา เพื่อบำเพ็ญสมณธรรมอยู่จังหวัดทางภาคเหนือ เป็นเวลา ๑๑ ปี |
|
|
|
|
เสนาสนะป่าบ้านหนองผือ ปัจจุบันคือ วัดป่าภูริทัตตถิราวาส (วัดป่าบ้านหนองผือ) อ.พรรณานิคม จ.สกลนคร |
ศาลาที่พักอาพาธท่านพระอาจารย์มั่น ภูริทัตตเถร |
ในกาลต่อมาได้ลงไปพักจำพรรษาที่วัดปทุมวัน กรุงเทพฯ อีก ๑ พรรษา แล้วไปเชียงใหม่กับเจ้าพระคุณพระอุบาลีฯ (สิริจนฺทเถร จันทร์) จำพรรษาวัดเจดีย์หลวง ๑ พรรษา แล้วออกไปพักตามที่วิเวกต่าง ๆ ในเขตภาคเหนือหลายแห่ง เพื่อสงเคราะห์สาธุชนในที่นั้นๆ นานถึง ๑๑ ปีจึงได้กลับมาจังหวัดอุดรธานี ตามคำอาราธนาของเจ้าพระคุณพระธรรมเจดีย์ พักจำพรรษาอยู่ที่วัดโนนนิเวศน์ เพื่ออนุเคราะห์สาธุชนในที่นั้น ๒ พรรษา
แล้วมาอยู่เขตจังหวัดสกลนคร จำพรรษาที่วัดป่าบ้านนามน ตำบลตองโขบ อำเภอเมืองสกลนคร ๓ พรรษา จำพรรษาที่วัดป่าหนองผือ ตำบลนาใน อำเภอพรรณานิคม ๕ พรรษา เพื่อสงเคราะห์สาธุชนในถิ่นนั้น มีผู้สนใจในธรรมปฏิบัติได้ติดตามมาศึกษาอบรมจิตใจมากมาย ศิษยานุศิษย์ของท่านได้แพร่กระจายไปทั่วทุกภาคของประเทศไทย ยังเกียรติคุณของท่านให้ฟุ้งเฟื่องเลื่องลือไป
